Günümüzde teknoloji, hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Teknolojinin hayatımızın her alanına girmesiyle birlikte, çocuklarımızın da dijital dünyayla erken yaşta tanışması kaçınılmaz olmuştur. Özellikle çocuklar, dijital cihazlarla ve internetle erken yaşta tanışmakta ve bu ortamlarda vakit geçirmektedirler. Bu durum, ebeveynler için hem fırsatlar hem de zorluklar sunmaktadır.  

Çocuklarımızın dijital cihazları ve interneti kullanırken hem faydalanmalarını hem de zarar görmemelerini sağlamak için ebeveynlere büyük sorumluluklar düşmektedir. Bu sorumlulukları yerine getirebilmek için ebeveynlerin dijital ebeveynlik kavramını anlamaları ve uygulamaları gerekmektedir. Bu anlamda ebeveynler,dijital ebeveynlik yapmak zorundadırlar. Günümüzde dijital ebeveynlik çocukların dijital dünya ile olan ilişkileri sebebiyle giderek çok daha önemli hale gelmektedir.

Peki, dijital ebeveynlik nedir? Bu makalede, dijital ebeveynlik kavramını, önemini, ilkelerini ve uygulama yollarını anlatacağız.

 

Dijital ebeveynlik, ebeveynlerin çocuklarının dijital dünyada dijital teknolojileri ve  internet kullanımına ilişkin güvenli ve sağlıklı ortam sağlamak için aldığı önlemler ve sorumluluklar bütünüdür ve üstlendikleri bir ebeveynlik biçimidir. 

Dijital ebeveynlik, ebeveynlerin hem kendilerinin hem de çocuklarının dijital okur yazar olmalarını, dijital farkındalık sahibi olmalarını, dijital kontrol mekanizmalarını kullanmalarını, dijital etik kurallarına uymalarını ve dijital yenilikçilik becerilerini geliştirmelerini gerektirir. 

Bu kapsamda, ebeveynler çocuklarının internet kullanımı konusunda kuralların belirlenmesinde, onları çevrimiçi tehlikeler konusunda bilgilendirmek ve internete erişimlerini kontrol etmek, dijital dünyadaki aktivitelerini sosyal mecralarda etkileşimlerini takip etmek gibi konularda farklı ve etkili önlemler alırlar. Ebeveynler çocuklarının dijital dünyada güvenli, sağlıklı bir şekilde zaman geçirmelerini sağlamak için yöntemlere başvururlar.

Dijital ebeveynlik, ebeveynlerin çocuklarına dijital dünyanın hem faydalarını hem de zararlarını öğretmeleri, onlara rehberlik etmeleri, onları desteklemeleri, onları korumaları, onlarla iletişim kurmaları, onlara örnek olmalarıdır.

Dijital ebeveynlik, çocuklarının dijital dünyada güvenli ve yaptıklarından sorumlu bir şekilde hareket etmelerini sağlamak için ebeveynlerin benimsediği bir kavramdır. Bu kavram, çocukların interneti, dijital cihazları ve dijital platformları kullanırken karşılaşabilecekleri tehlikeleri anlamalarını ve bu tehlikelerle başa çıkabilmelerini desteklemeyi amaçlamaktadır.

 

Dijital ebeveynlik, ebeveynlerin çocuklarının teknoloji kullanımı konusunda farkındalıklarının artmasını sağlamak, çocuklarının güvenli, bilinçli ve sağlıklı bir şekilde teknoloji kullanmalarını sağlamak için yaptıkları ebeveynlik yöntemleridir.

Bu yöntemler arasında çocuklara güvenli internet kullanımı hakkında eğitim vermek, çocukların internet kullanımını sınırlandırmak,  çocukların maruz kalabileceği riskleri önlemek için  izleme yazılımı veya filtreleme yöntemlerini kullanmak ya da çevrimiçi davranışlarını takip etmek yer alır. 

Dijital ebeveynlik aynı zamanda çocukların çevrimiçi arkadaşlıkları, sosyal medya kullanımları ve sosyal medyada yaptıkları paylaşımlar hakkında ebeveynlerin bilinçli olmasını gerektirir. Ebeveynlerin teknolojiyi ve dijital dünyayı anlamaları, çocuklarına yardımcı olmaları ve onları korumaları için dijital ebeveynlik günümüzde son derece önemlidir. önemlidir. Çünkü dijital dünya, çocuklar için hem fırsatlar hem de riskler barındırmaktadır. Dijital dünya, çocuklara eğitim, eğlence, iletişim, işbirliği, yaratıcılık, üretkenlik, girişimcilik gibi pek çok alanda katkı sağlamaktadır. Ancak aynı zamanda dijital dünya, çocukların maruz kalabileceği siber zorbalık, siber taciz, siber bağımlılık, siber saldırı, siber dolandırıcılık, siber terörizm gibi pek çok tehlike de barındırmaktadır. Bu bakımdan, ebeveynler, çocuklarının dijital dünyada hem faydalanmalarını hem de zarar görmemelerini sağlamak için onlara internet kullanımı konusunda rehber olmalı ve dijital ebeveynlik yapmalıdırlar.

Ayrıca dijital ebeveynlik, çocukların internet, online oyunlar, sosyal medya ve diğer dijital platformlar ve online sitelerde karşılaşabilecekleri tehlikelere karşı ebeveynlerin dikkatli olmasını kapsar.

Bu anlamda ebeveynlerin çocuklarının aktivitelerini takip etmelerini ve sınırlandırma yapmalarını da içerir.Dijital ebeveynliğin önemli bir parçalarından biri de çocuklara medya okuryazarlığı ile dijital okuryazarlık konularında eğitim verilmesi ve doğru bilgiye erişimlerinin sağlanmasıdır.

 

Dijital ebeveynlik kısaca, çocukların dijital dünyada ve internette  güvenli ve sağlıklı bir şekilde etkileşimde bulunmalarını sağlamak amacıyla ebeveynlerin aldıkları önlemleri ifade eder

Dijital ebeveynlik yapmak için ebeveynlerin bazı temel ilkeleri benimsemeleri gerekmektedir. Bu ilkelerden bazıları şunlardır:

✓ Dijital ebeveynlik, sadece çocukları dijital ortamlardan uzak tutmak veya kısıtlamak değildir. Dijital ebeveynlik, ebeveynlerin çocuklarına dijital dünyanın fırsatlarının yanı sıra risklerini de öğretmeleri, onlara rehberlik etmeleri, onları dijital ortamda takip etmeleri, onlarla iletişim kurmaları ve onlara örnek olmaları demektir.

✓ Dijital ebeveynlik, aynı zamanda, ebeveynlerin kendilerinin de dijital okur yazar olmalarını, teknolojiyi  etkin ve doğru bir şekilde kullanmalarını, dijital vatandaşlık ile ilgili bilince sahip olmalarını ve teknolojik gelişmelere açık olmalarını da gerektirir.

✓ Dijital ebeveynlik, ebeveynler tarafından çocuklarının yaşına, gelişimine, ilgi ve ihtiyaçlarına uygun bir şekilde yapılmalıdır. Ebeveynler, çocuklarının dijital dünyada ne yaptıklarını,kimlerle iletişim kurduklarını, ne oynadıklarını,  ne paylaştıklarını, ne izlediklerini ve genel anlamda ne kadar zaman harcadıklarını bilmeli ve buna göre müdahale etmelidirler.

✓ Dijital ebeveynlikte, ebeveynler çocuklarıyla dijital dünya hakkında sürekli ve açık bir şekilde konuşmalı, onlara güven vermeli, onlara sorumluluk vermeli, onlara seçenek sunmalı, alternatifler göstermeli ve onlara yaptıkları olumlu davranıştan sonra ödül vermelidirler.

 

 

Dijital ebeveynlik nasıl uygulanır? Dijital ebeveynlik yapmak için ebeveynlerin uygulayabilecekleri bazı yollar şunlardır:

✓ Dijital ebeveynlikte öncelikle ebeveynler, çocuklarıyla birlikte dijital cihazları ve interneti kullanmalı, onlara dijital araçların nasıl kullanılacağını, nasıl araştırma yapılacağını, nasıl bilgi edinileceğini ve nasıl paylaşım yapılacağını öğretmelidirler. Ebeveynler, çocuklarıyla dijital dünya hakkında konuşmaya erken yaşta başlamalı, onlara dijital dünyanın hem güzel hem de kötü yanlarını anlatmalı, onlara dijital dünyada nasıl davranmaları gerektiğini öğretmelidirler.

✓ Ebeveynler, çocuklarına dijital ortamlarda karşılaşabilecekleri tehlikeleri, riskleri, tuzakları, siber zorbalığı,  siber bağımlılığı, dolandırıcılıkları, siber tacizi ve saldırıları anlatmalıdır. Çocuklarını bu risklere karşı korumak için önlem almalı, güvenli internet ayarlarını yapmalı, filtreleme ve engelleme programları kullanmalıdırlar.

✓ Dijital ebeveynlikte ebeveynler çocuklarının dijital faaliyetlerini takip etmelidirler. Bununla birlikte çocuklarının  dijital tüm faaliyetlerini  sınırlamalı, yönlendirmeli ve denetlemelidirler. Çocuklarının dijital ortamlarda karşılarına çıkabilecek uygun olmayan içeriklere, reklamlara, oyunlara, uygulamalara ve kişilere maruz kalmalarını önlemelidirler.

✓ Ebeveynler, dijital dünyada da aynı gerçek hayatta olduğu gibi ahlaki, sosyal ve yasal kurallara uyulması gerektiğini çocuklarına öğretmelidirler. Çocuklarına dijital vatandaşlık bilincini aşılamalı, onlara dijital ortamlarda saygılı, dürüst, sorumlu, adil, hoşgörülü, yardımsever ve empatik davranmalarını öğretmelidirler. 

✓ Dijital ebeveynlikte ebeveynler çocuklarına dijital ortamlarda başkalarının haklarına, mahremiyetlerine, kişisel verilerine, fikri mülkiyetine haklarına saygı duymalarını öğretmeli,  başkalarını rahatsız etmemelerini, zarar vermemelerini, başkalarına ait bilgileri kopyalamamalarını, çalmamalarını ve yalan söylememelerini öğretmelidirler.

✓ Ebeveynler, çocuklarına dijital ortamlarda yeni şeyler öğrenmelerini, keşfetmelerini, tasarlamalarını, üretmelerini, paylaşmalarını ve denemelerini öğretmelidirler.  Dijital dünyanın sunduğu fırsatları ve olanakları çocuklarına göstermeli, onları dijital ortamlarda yaratıcı, problem çözücü, üretken, girişimci, işbirlikçi, eleştirel, ve yenilikçi olmaları için çaba sarf etmelidirler. 

✓ Ebeveynler, kendileri de dijital okur yazar olmalı, teknolojiyi doğru ve etkin bir şekilde kullanmalı, dijital vatandaşlık bilincine sahip olmalı ve teknolojik gelişmelere açık olmalıdırlar. Ebeveynler, çocuklarına dijital dünyada nasıl davranmaları gerektiğini öğretirken, kendileri de örnek olmalı, onlara karşı tutarlı, şeffaf ve adil olmalıdırlar.

✓ Dijital ebeveynlik, günümüzün dijital çağında ebeveynlerin çocuklarının dijital dünyada güvenli, sağlıklı olmaları için üstlenmeleri gereken bir kavramdır. Dijital ebeveynlik, ebeveynlerin hem kendilerinin hem de çocuklarının dijital okuryazar olmalarını, dijital farkındalık sahibi olmalarını, dijital kurallara uymalarını ve dijital yenilikçilik becerilerini geliştirmelerini gerektirir. 

✓ Dijital ebeveynlik, ebeveynlerin çocuklarına dijital dünyanın hem faydalarını hem de zararlarını öğretmeleri, onlara rehberlik etmeleri, onları desteklemeleri, onları korumaları, onlarla iletişim kurmaları, onlara örnek olmaları ve onlara saygı duymalarıdır.

 

 

İzin verici dijital ebeveynlik, dijital  ebeveynlikten farklıdır. İzin verici dijital ebeveynlik, ebeveynlerin ve diğer yetişkinlerin çocuklarının teknoloji ve internet  kullanımını sağlıklı bir şekilde yönetmeleri için , destekleyici izin verici ve bilinçli bir yaklaşım benimsemeleridir. İzin verici dijital ebeveynlik, çocukların dijital dünyadaki ve internet ortamındaki aktivitelerini yönetmek için bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, çocukların dijital dünyada teknolojiyi sorumlu bir şekilde kullanmalarına ve güvende kalmalarına yardımcı olmayı amaçlar.

İzin verici dijital ebeveynlik, çocukların dijital dünyada çevrimiçi oyunlar, popüler ya da popüler olmayan internet siteleri, sosyal medya üzerinde nasıl etkileşimde bulunacakları hakkında ebeveynlerin ve diğer yetişkinlerin kontrolü altında sağlıklı bir şekilde kullanmalarına yardımcı olmayı hedefler. İzin verici dijital ebeveynlik, çocukların dijital dünyanın risklerinin farkında olmalarını sağlamak için önemlidir. 

İzin verici dijital ebeveynlik yaklaşımının temel prensipleri arasında çocukların internet ve teknoloji kullanımının erişimine izin verilmesi bulunur. Ayrıca  çocukların dijital dünyadaki tehlikeleri ve riskleri anlamalarına yardımcı olmak, ailelerin iletişim ve etkileşimlerini arttırmak
ve çocukların dijital yönelimlerini ve aktivitelerini izleme ve bu aktiviteleri yönetme konusunda ebeveynlerin rehberliği  yer alır.

İzin verici dijital ebeveynlik yaklaşımı çocukların dijital dünyayı öğrenmelerine ve dijital becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Çocukların teknoloji kullanımı sınırlarını belirleme konusunda rehberlik sağlar. Bu yaklaşımda teknoloji kullanımı konusunda esnek bir yaklaşımı benimsenir. Bununla birlikte ebeveynlerin ve diğer yetişkinlerin farkındalığını artırır. 

İzin verici dijital ebeveynlikte, çocukların dijital dünyada doğru ve güvenli kararlar almaları için ebeveynlerin rehberlik etmelerini hedefler. Ailelerin çocuklarıyla açık bir iletişim kurmalarına yardımcı olur. Bu rehberlik anlayışı çocukların dijital yaşamlarının kontrol edilmesine bir alternatiftir. 

 

Dijital ebeveynlikte ebeveynlerin yapması gerekenler bulunur. 

✓ Ebeveynler, çocuklarına dijital araçların nasıl kullanılacağını, nasıl araştırma yapılacağını, nasıl bilgi edinileceğini ve nasıl paylaşım yapılacağını öğretmeli ve bu çerçevede temel seviyede teknolojiyi ve interneti kullanma becerisi  ve bilgisine sahip olmalıdır.

✓ Ebeveynler, dijital dünyanın hem olumlu hem de olumsuz yönlerinin farkında olmalıdırlar. Bunun için Dijital OkurYazar olmalı ve Dijital Farkındalığa sahip olmalıdırlar. Çocuklarına dijital ortamlarda karşılaşabilecekleri riskleri, tehlikeleri, tuzakları, dolandırıcılıkları, siber zorbalığı, siber tacizi, siber bağımlılığı, siber saldırıları ve diğer sorunları anlatmalıdırlar. Çocuklarını bu risklere karşı korumak için önlem almalı, güvenlik ayarlarını yapmalı, filtreleme ve engelleme programları kullanabilmelidirler.

✓ Ebeveynler, çocuklarının dijital dünyada ne yaptıklarını, ne izlediklerini, ne oynadıklarını, kimlerle iletişim kurduklarını, ne paylaştıklarını ve ne kadar zaman harcadıklarını bilmeli,  çocuklarının dijital faaliyetlerini takip etmeli, denetlemeli, sınırlamalı ve yönlendirmelidirler. Ayrıca çocuklarının dijital ortamlarda uygun olmayan içeriklere, reklamlara, oyunlara, uygulamalara ve kişilere maruz kalmalarınun önüne geçecek önlemler almalıdırlar.

✓ Ebeveynler, dijital dünyanın sunduğu fırsatları ve imkanları çocuklarına göstermeli, onları dijital ortamlarda yaratıcı, üretken, girişimci, işbirlikçi, eleştirel bakış açısıyla bakabilen, problem çözücü ve yenilikçi bireyler olmaya teşvik etmelidir. Çocuklarına dijital ortamlarda yeni şeyler öğrenmelerini, keşfetmelerini, tasarlamalarını, üretmelerini, paylaşmalarını ve denemelerini öğretmelidirler.

✓ Ebeveynler, dijital dünyada da gerçek hayatta olduğu gibi ahlaki, yasal ve sosyal kurallara uyulması gerektiğini çayrıca çocuklarına dijital vatandaşlık bilincini aşılamalı, onlara dijital ortamlarda saygılı, dürüst, sorumlu, adil, hoşgörülü, yardımsever ve empatik davranmalarını öğretmelidirler. Çocuklarına dijital ortamlarda başkalarının haklarına, mahremiyetine, kişisel verilerine saygı duymalarını, başkalarını rahatsız etmemelerini, zarar vermemelerini, kopyalamamalarını, çalmamalarını ve yalan söylememelerini öğretmelidirler.

✓ Dijital ebeveynlik, ebeveynlerin hem kendilerinin hem de çocuklarının dijital okuryazar olmalarını, dijital farkındalık sahibi olmalarını, dijital kontrol mekanizmalarını kullanmalarını, dijital etik kurallarına uymalarını ve dijital yenilikçilik becerilerini geliştirmelerini gerektirir. Dijital ebeveynlik, ebeveynlerin çocuklarına dijital dünyanın hem faydalarını hem de zararlarını öğretmeleri, onlara rehberlik etmeleri, onları desteklemeleri, onları korumaları, onlarla iletişim kurmaları, onlara örnek olmaları ve onlara saygı duymalarıdır.