ÖĞRENMEDE TEKRAR YÖNTEMİ

Öğrendiğimiz bilgilerin kalıcı hale gelmesinde Tekrar Yönteminin katkısı oldukça fazladır. Öğrencinin hayatına yön vermede kullanacağı tek metod eğitimdir. Sistemli bir çalışma tekniği ve öğrenmede tekrar yöntemi ile öğrenci arzu attiği amaçlara rahatlıkla gelebilir.

Sistemli ve sağlıklı bir çalışma için uygun bir çalışma alışkanlığı oluşturmak ve bunu sürdürebilmek gerekmektedir. Öğrenmede tekrar yöntemi ile bilgiler kalıcı hale gelmektedir. Özellikle sınava hazırlık sürecinde olan öğrenciler tekrar yöntemlerine çok daha fazla dikkat etmelidirler. Peki Öğrenmede Tekrar Yöntemi nedir?, Öğrenmede etkili tekrar yöntemi için neler yapılmalı? Öğrenmede etkili tekrar yöntemi için hangi yollar takip edilmeli? Konu tekrarı nasıl yapılır ve tekrarlar nasıl yapılmalı?, Konu tekrarı hangi sıklıkla yapılmalıdır?, Günlük tekrar, haftalık tekrar ve aylık tekrarlar nasıl olmalıdır? Bu makalemizde tüm bu soruları yanıtlayacağız. Sizlere öğrenmede tekrar yönteminin önemine yönelik ipuçları sunmaktayız.

ÖĞRENMEDE TEKRAR YÖNTEMİ İLE İLGİLİ ÖNEMLİ İFADELER

✓ Öğrenilen bilginin yaklaşık %60-70’i ilk gün unutulmaktadır.

✓ Beynimizde tekrar edilmeyen ve kullanılmayan bilgileri yok eden proteinler vardır.

✓ Tekrar edilen bilgilerin hatırlanma hızı, tekrar edilmeyenlere göre fazladır.

✓ Can Suyu Tekrar: Öğrenilen bilginin önemli bir oranının ilk gün içinde gerçekleşmesidir.

✓ Hafta sonu, haftanın genel bir tekrarı yapılmalıdır.

✓ Deneme sınavları ile öğrenilen bilgilerin kalıcılığı kontrol edilmelidir.

BAŞARILI KİŞİLERİN ÇALIŞMA STİLLERİNDE TEKRAR YÖNTEMİ BULUNUR

Başarılı olan kişilerin çalışma stillerine bakıldığında ortak noktalarının, başarıya ulaşmak için öğrendikleri konuları tekrar etmeleri olduğu görülür. Başarılı sporculara baktığımızda, bu sporcular her gün antrenman yaparak, kendilerini geliştirerek, vücutlarını yapmaları gereken sistemli hareketlere alıştırarak vücutlarını dinç tutarlar. Bir sporcu çalışmayı bıraktığı anda performansı düşer. Öğrenilen konular tekrar edilmezse aynı spora ara veren bir sporcu gibi zihin performansı da düşer. Tekrar edilmeyen bilgiler aynı kuma yazılan yazılar gibidir, en ufak dalgada silinirler.

Her gün ve belirli periyotlarla yinelenen tekrarlar zihni dinç tutarak, zihin performansının artırılmasını ve öğrenilen bilgilerin kalıcı hale gelmesini sağlamada çok önemli bir yer tutar. Öğrenilen bilgilerin pekiştirilmesi ve uzun süreli hafızada kalması tekrar yöntemi ile mümkündür. Yapılan tekrar yöntemi bilgilerin kalıcı olmasını sağlar, sonradan hatırlamayı kolaylaştırır. Tekrarlar, bilginin önceki bilgiler ile bütünleştirilmesini sağlarken, öğrenilen bilgilerin iyice özümsenmesine de yardımcı olur.

Yeni öğrenilen bir bilginin yaklaşık %60 - 70’i o gün içinde unutulmaktadır. Öğrenilen bilgiler bir hafta içerisinde tekrar edilmezse % 70’i unutulur. Bu verilere göre geriye çok az bir bilgi kalmaktadır ki, bu bilgilerle başarı elde etmek zordur. Unutma riskini ortadan kaldırmak için çalıştıktan sonra 10 dakika gibi kısa bir süre tekrar yapmak gerekir. Belirli aralıklarla yapılan tekrarlardan sonra bilgiler hafızaya yerleşeceği için aynı konulara yapılması gereken tekrarlar da seyrekleşecek, yeni konuların hafızada kalması için başka konu tekrarları yapılması gerekecektir.

Grafikte de görüldüğü üzere yapılan 5. tekrardan sonra bilgileri neredeyse %100e yakın hatırlama seviyesine gelinir. Tekrar yapmak konu çalışmak kadar önemlidir. Belirli aralıklarla yapılan tekrarlarla bilgiler taze kalır.

TEKRAR YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Tekrar yaparken dikkat edilmesi gereken hususları sizler için derledik;

✓ Tekrar yaparken odaklanmayı sağlayan sessiz bir çalışma ortamı gerekir. Sessiz çalışma ortamı, ders tekrarında aynı ders çalışma sırasındaki gibi dikkatin dağılmasını engeller.

✓ Tekrar yaparken yazarak, sesli okuyarak ya da çizerek yapılan tekrarlar daha etkili olmaktadır. Görsel ve işitsel duyularla desteklenen tekrarların kalıcılığı artar. Önemli yerlerin altını çizerek, sayfaların kenarlarına notlar almak, özet çıkarmak ve post-itlere önemli bölümleri yazmak tekrar yaparken kullanılan bir yöntemdir.

✓ Tekrar yaparken tekrar süresinin kısa olması, öğrencinin sıkılmasının önüne geçer.

KONU TEKRARI NASIL YAPILIR? TEKRARLAR NASIL YAPILMALI?

Konu tekrarı nasıl yapılır, tekrarlar nasıl yapılmalı birçok öğrencinin aklında olan ve çözülmesi gereken önemli bir noktadır. Özellikle sınavlara hazırlanma sürecinde konu tekrarı doğru şekilde yapılmazsa, öğrenilen bilgilerin unutulması, verilen emeklerin boşa gitmesi muhtemeldir.

Unutulmamalıdır ki; bir konuyu öğrenmek, konu ile ilgili bilgilere sahip olmak anlamına gelmez. Tekrar edilmeyen her bilgi ödünç bir bilgidir. Kişi bilgiye sahip olmalıdır. Bilgi ise yapılan tekrarlarla kazanılır.

Konu tekrarı nasıl yapılır sorusunun içinde bulunan konu tekrarı hangi sıklıkla yapılmalıdır sorusunun cevabını şimdi liste halinde detaylandıracağım.

Konu Tekrarı Hangi Sıklıkla Yapılmalıdır?

Konu tekrarı hangi sıklıkta yapılmalıdır? Bu soru pek çok öğrencinin merak ettiği bir soru. Konu tekrarı için yaygın ve efektif olarak kullanılan yöntem tekrarların günlük, haftalık ve aylık olarak yapılmasıdır. Tekrarlar belirli periyotlara bölünerek yapılmalıdır. Bu şekilde konu tekrarları ile bilgiler daha uzun hafızada kalmaktadır. Sadece genel ve büyük sınavlara hazırlanan öğrenciler için değil, her kademeden öğrencinin öğrendiği bilgileri hafızasında uzun süre tutması ve kalıcılığını artırması ile uygulanan çok faydalı bir yöntemdir Konu tekrarı.

Tekrar yapmak, detaylıca çalışılan konunun önemli kısımlarını alabilmek ve konuya hakim olmak anlamına gelir. Çalışma alanının hem ders çalışma için hem de konu tekrarı yapmak için uygun olması gerekir. Ayrıca tekrar sıklığı günlük, haftalık ve aylık olacak şekilde planlanmalıdır.

Günlük Konu Tekrarı Nasıl Yapılır?

Gün içinde öğrenilen konuların bir liste olarak hazırlanmasıyla günlük konu tekrarına başlanır. Öğrenilen konuya ilişkin önemli detaylar konu başlıklarının karşısına yazılır. Çalışılan her konunun sonundan yapılan 10 dakikalık bir tekrar bilgilerin kalıcı olmasını sağlamaktadır. Bu tekrarlar ufak gibi görünse de oldukça etkili tekrar adımlarıdır.

Ayrıca uyumadan önce yaklaşık olarak 15dk. kadar konu tekrar etmenin de çalışılan konunun ya da okulda işlenen dersin akılda kalma süresi üzerinde olumlu etkisi bulunmaktadır. Günlük tekrarlar ayrıntıya girmeden, konu başlıklarını, formülleri, altı çizili yerleri ve alınan notları gözden geçirerek yapılmalıdır.

Haftalık Konu Tekrarı Nasıl Yapılır?

Her hafta sonuna denk gelen cumartesi ya da pazar günü Haftalık Tekrar Günü olarak belirlenmelidir. Aynı günlük konu tekrarı nasıl yapılır başlığında olduğu gibi haftalık konu tekrarında da yapılması gereken ilk şey öğrencinin o hafta öğrendiği konuları liste halinde yazmasıdır. Öğrenilen konular bir bütün halinde sınıflandırılır, her bir konu için tekrar edilecek konuya ayrılacak süre belirlenmelidir.

Hafta boyunca çalışılan dersler ve işlenen konular sıraya konularak ortalama 30 dakika kadar tekrar yapılmalıdır. Haftalık konu tekrarı günlük konu tekrarına göre daha az ders çalışma yüküne sahip olduğu için, tüm gün boyunca ders tekrarına zaman ayrılabilmektedir. Eğer anlaşılmayan ve öğrenilemeyen konular varsa bu konular yeniden çalışılmalı ve yeniden kısa bir tekrar yapılarak konu anlaşılmalı ve pekiştirilmelidir.

Aylık Konu Tekrarı Nasıl Yapılır?

Aylık konu tekrarı her ayın sonunda ve konuları genel olarak tekrar etmek amacıyla yapılır. Aylık konu tekrarları konunun unutulmasını önlemek için yapıldığı için günlük ve haftalık konu tekrarlar kadar önemlidir.

Aylık konu tekrarı, günlük konu tekrarı ve haftalık konu tekrarının ne kadar sağlam olduğu ile yakın ilişkilidir. Günlük ve haftalık düzenli olarak yapılan konu tekrarlarında alınan notlar, aylık konu tekrarında üstüne yeni detaylar eklenerek tekrar edilir. Konuya ilişkin özel ve dikkat çekici bölümler hatırlanır.

Konuya ilişkin soru çözümleri yapmak da aylık konu tekrarı içindedir. Soru çözümlerinde konuya ilişkin küçük notlar alarak soru ve konuyla ilgili ayrıntılar hatırlanır ve konu tekrar edilir. Soruların mantığını anlayarak ve soruyu kavrayarak çözmek konu tekrarı için iyi bir yöntemdir.

Bir ders tekrarı için ortalama süre 10 dakika olmaktadır. Eğer tekrar edilen süre 10 dakikayı aşarsa o zaman bu, konunun iyi anlaşılmadığı, öğrenilmediği anlamına gelmektedir. Bu durumda öğrencinin konuyu baştan bir kez daha çalışması gerekir.

KONU TEKRAR STRATEJİLERİ

Konu tekrarında;

Yeniden zihinde canlandırma,
Anahtar kelimeleri çıkarma,
Tekrar okuma ve not alma,
Başkasına anlatma,
Anlayana kadar soru çözme, gibi teknikler tekrar teknikleri olarak kullanılır.

ÖĞRENMEDE SİSTEMLİ TEKRAR YÖNTEMİ

Başarıya giden yol sistemli çalışmaktan geçmektedir. Çalışmalarında sürekli, dengeli ve etkin çalışma yapan öğrenciler çok daha başarılı olmaktadırlar. Ders çalışmada başarı; öğrencinin konsantrasyonu, konuyu anlaması, bilgileri akılda tutması ve dinlenme zamanı arasında denge sağlaması ile mümkündür. Öğrenmenin tam olarak gerçekleşmesi, konuları ve öğrenilen bilgilerin hatırlanması için farklı stratejiler kullanılmalı, tekrar yöntemlerinden faydalanılmalıdır.

Öğrenme sürecinde bir bilgi ile karşılaşıldığında o bilginin hemen öğrenildiği düşünülür. Bilgi ile karşılaşınca bilgiler kısa süreli olarak hafızada kalır. Öğrenilen bilgilerin kalıcılığı düzenli tekrarlar ile gerçekleşir.

Sistemli Tekrar Yöntemi

Öğrenme, öğrencinin aktif olduğu çalışma süreci içinde ve öğrencinin gayreti sonucunda gerçekleşir. Düzenli olarak tekrar edilmeyen bir bilgi ile önceden öğrenilmemiş bir bilgi arasında hiçbir fark bulunmamaktadır. Araştırmalara göre öğrenilen bilginin yaklaşık %60 - 70’i ilk gün unutulmaktadır. Bu veri aynı gün tekrar için de geçerlidir. Öğrenci öğrendiği bilgileri ilk gün tekrar etmezse, öğrenilen bilgilerin %60-70’i hafızadan silinmektedir.

Sistemli Tekrar Yönteminde hedef; öğrencinin öğrendiği bilgileri belirli zaman aralıklarında ve sistemli olarak tekrar edilmesi ve hafızada kalıcı olarak kalmasıdır. Sistemli Tekrar Yöntemi ile yapılan çalışmalarda öğrenci aynı zamanda düzenli ve planlı çalışma alışkanlığı da kazanmış olur. Sistemli Tekrar Yönteminde öğrenilen bilgilerin tekrar edilmesi ile %75-80 oranında hafızada kalması hedeflenir. Bu yöntem ile öğrencinin verimli ders çalışması gerçekleşerek, en az zamanda daha fazla verimli ders çalışması da sağlanmış olur.

Sistemli Tekrar Yöntemi ile Nasıl Çalışılır?

Sistemli tekrar yönteminde tekrar aralıkları şu şekilde olmalıdır;

Bilgi öğrenildikten sonra;

1. Tekrar : Aynı gün yapılan tekrarla Aktif Öğrenme gerçekleşir.

2. Tekrar : 24 saat içinde yapılan tekrarla Pekiştirme yapılır.

3. Tekrar : 48 saat içinde yapılan tekrarla Uygulama yapılır.

4. Tekrar : 1 hafta sonra yapılan tekrarla Hafızaya Alma gerçekleşir.

5. Tekrar : 1 ay sonra yapılan tekrarla Kalıcı Öğrenme gerçekleşmektedir.

ÖĞRENMEDE ARALIKLI TEKRAR YÖNTEMİ

Aralıklı tekrar yöntemi, öğrenilen bilginin belirli zaman aralıklarıyla tekrar edilerek akılda daha kalıcı olmasını amaçlayan bir öğrenme metodudur. Öğrenmede aralıklı tekrar yöntemi en fazla yabancı bir dilin öğrenilmesi sırasında, yeni kelimelerin öğreniminde ve ezberinde kullanılmaktadır.

KONU TEKRARININ ÖNEMİ NEDİR? KONU TEKRARI NASIL YAPILMALIDIR?

Haftalık ve Aylık Konu Tekrarının Önemi Nedir, Nasıl Yapılır?

Gün içinde öğrenilen bilgiler öncelikle bilginin öğrenildiği gün ve takiben birkaç gün içinde yapılmalıdır. Derslerde işlenilen konularla eşzamanlı olarak ilerleyen bir çalışma programı ve yapılan haftalık ve aylık konu tekrarları ile öğrenilen bilgiler pekişir. Haftalık ve aylık konu tekrarlarından önce gün içinde öğrenilen bilgiler aynı gün içinde kısa süreli de olsa tekrar edilmelidir.

Aylık Konu Tekrarı Nasıl Yapılmalıdır?

Her hafta bitiminde haftalık konu tekrarları ve ay bitiminde yapılacak olan aylık konu tekrarları ile öğrenilen bilgilerin tekrarı yapılmalıdır. Aylık konu tekrarında, ay boyunca her hafta sonunda yapılan tekrarların bir bütünü olacak şekilde konuların tekrar edilmesi gerekir.

Aylık konu tekrarında ilk günler ders tekrarlarına önem verilmeli, kalan günlerde konu tekrarları ile son konulara ağırlık verilmeli, konuların bitiminde deneme soruları ve soru çözümü yapılmalıdır. Bu şekilde günlük, haftalık ve aylık konu tekrarları ile baştan sona kadar tüm öğrenilen bilgilerin tekrarlanması daha kolay olmaktadır. Düzenli konu tekrarları ile kalıcı öğrenme sağlanmaktadır.

Başarının Temel Şartı Tekrardır

Yapılan araştırmalar öğrenilen bilginin yaklaşık %60-70’lik oranının ilk gün unutulduğunu göstermektedir. Çok iyi öğrenilen bir bilginin %70’i bir saat içinde, %80’i ilk 24 saat içinde unutulmaktadır. Beynimizde tekrar edilmeyen ve kullanılmayan bilgileri yok eden proteinler bulunur. Öğrenilen bilgilerin hafızada istenilen düzeyde tutulması için düzenli tekrar programı uygulanmalıdır. Tekrar edilen bilgilerin hatırlanma hızı, tekrar edilmeyenlere göre fazladır.

Konuyu öğrendikten sonra ilk tekrarın, öğrenmeden sonra gerçekleşmesi gerekmektedir. Can suyu olarak tabir edilen öğrenilen bilginin önemli bir oranının ilk gün içinde gerçekleşmesi ile bilgiler tekrar edilerek tazelenir.

Öğrencinin 40 dakika süren öğrenme zamanından sonra yapacağı 10 dakikalık tekrar, öğrendiği bilgilerin 24 saat kalıcı olmasını sağlamaktadır. 24 saat içinde yapılan 5 ile 10 dakikalık tekrarlar ise öğrenilen bilginin bir hafta kalıcı olmasını sağlamaktadır. Her hafta sonu tüm hafta boyunca yapılan çalışmalar konu tekrarları ve soru çözümleri ile tekrar edilmeli ve pekiştirilmelidir. Deneme sınavları ile öğrenilen bilgilerin kalıcılığı da kontrol edilmelidir.

Bir hafta sonrasında yapılacak 5 ile 10 dakikalık bir tekrar, öğrencinin öğrendiği bilgilerin bir ay boyunca zihinde kalmasını sağlar. Bir ayın sonunda yapılan 5 ile 10 dakikalık bir tekrar ise öğrenilen bilgiyi tamamen kalıcı hale getirir. Kısaca; öğrenmede başarı için belirli aralıklarla ve düzenli olarak yapılan tekrar şarttır. Öğrencinin yatmadan önce ve sabah uyandıktan sonra yapacağı 10 dakikalık tekrarlar başarısının artmasını sağlayan önemli bir noktadır.

Konu Tekrarlarını Ertelememek Gerekir

Konu tekrarlarını ertelememek gerekir. Belki de öğrencilerin en fazla yaptığı hatalardan biri de öğrendikleri bilgileri günlük, haftalık ve aylık olarak tekrar etmekten kaçınmaları ve sürekli ertelemek istemeleridir. Bunun sebebi ise öğrencinin konu tekrarlarını gözünde büyütmesinden kaynaklanır.

Konu tekrarları ertelendiği zaman öğrenilen bilgilerin çoğu unutulacağı için öğrenci aynı konuya çalışmak zorunda kalır. Bu da özellikle sınav zamanında öğrencinin eksik olduğu konuları yetiştirememesine, geri kalmasına, öğrendiği bilgilerin ise çoğunu unutmasına sebep olur. Bu noktada öğrencinin sistemli tekrar yöntemine başlaması ve düzenli şekilde ilerlemesi gerekmektedir. Bu sürece öğrencinin kendini alıştırması başarılı olmasının gereklerinden biridir.

Öğrenci öncelikle günlük konu tekrarı yapmaya kendini alıştırmalı daha sonra haftalık konu tekrarı yapacağı günü belirlemelidir. Bu gün, cuma, cumartesi ya da pazar günü olabilir. Haftalık tekrar günü sabitlenerek düzenli ve sistemli bir şekilde konu tekrarı yapılmalıdır. Unutulmamalıdır ki düzenli yapılan konu tekrarları, bilgilerin kalıcı olmasını sağlamaktadır. Aynı gün konu tekrarı yapılmadıysa, önce konu çalışılıp akabinde tekrarı zaman geçirmeden konu tekrarı yapılmalıdır. Konu tekrarlarını ertelememek ve zamanında yapmak uzun vadede başarıyı getirmektedir.

Konu tekrarlarında deneme ve sınav soruları sonuçları analizine de yer verilerek, yapılamayan sorular üzerinden gidilerek eksik olunan konular da belirlenebilir ve bu konulara ilişkin konu tekrarları yapılabilir. Yapılmayan soruları belirleyerek konuya çalışmak ve konu tekrarı ile eski konulara hakim olması öğrenciyi rahatlatan ve özgüvenini yükselten unsurlardır.

TEKRAR STRATEJİLERİ

Yeniden Zihinde Canlandırarak Konu Tekrarı Nasıl Yapılır?

Yeniden zihinde canlandırarak konu tekrarı öğrencinin konuları zihninde yeniden canlandırması ile gerçekleşir. Bu stratejide öğrencinin konu tekrarı sırasında çalışma ortamının son derece sessiz olması önemli bir noktadır.

Anahtar Kelimeleri Çıkararak Konu Tekrarı Nasıl Yapılır?

Anahtar kelimeleri çıkararak konu tekrarı yapılması tekrar stratejilerinden biridir. Burada öğrenci konuya ilişkin anahtar kelimeleri çıkarır ve kodlayarak konu tekrarı yapar.

Tekrar Okuyarak ve Not Alarak Konu Tekrarı Nasıl Yapılır?

Tekrar okuyarak ve not alarak konu tekrarı yapmak ve bu şekilde öğrenmek etkili bir stratejidir. Öğrenci hangi şekilde öğrendiğini bilmelidir. Eğer tekrar okuyarak ve not alarak konu tekrar yöntemi yapıldığında daha iyi öğreniyorsa bu şekilde ilerlemesi faydalıdır. Ufak notlar alarak ve önemli görülen detayları belirleyerek konu tekrarı yapmak etkili bir yöntemdir.

Başkasına Anlatarak Konu Tekrarı Nasıl Yapılır?

Başkasına anlatarak konu tekrarı yapmak aynı diğer yöntemler gibi oldukça faydalı bir tekrar yöntemidir. Öğrenci ancak anladığı ve öğrendiği bir konuyu başkasına anlatabilir. Bu anlamda başkasına anlatarak konu tekrarı yapmak, öğrencinin neyi bilip bilmediğini sorgulaması ve bilgilerini pekiştirilmesi anlamında ideal bir stratejidir.

Anlayana Kadar Soru Çözerek Konu Tekrarı Nasıl Yapılır?

Anlayana kadar soru çözerek konu tekrarı yapılmasında öğrenci gün içinde öğrendiği konuya ilişkin soruları ve deneme soruları çözerek konu tekrarı yapar.

Konu Tekrarı Yapmak Süreklilik İster

Konu tekrarı yapmak süreklilik ister. Bundan dolayı öğrencinin bunu düzenli bir sisteme oturtması başlarda hayli güç olabilir. Buradaki en önemli detay konu tekrarlarına ilk baştan itibaren çalışma sisteminin ve çalışma planının içine entegre edilmesidir. Konu tekrarı ancak düzenli bir hale geldiği zaman başarıya götürür. Öğrenci zamanla konu tekrarı yapmadığında kendini eksik hissetmeye başlayacak ve bunu yapması gereken sorumluluklarının yanına koymakta zorlanmayacaktır. İleriki dönemlerde zaman geçtikçe konu tekrarının faydasını gören öğrenci bu çalışmaları hevesle yapmaya başlayacaktır. Konu tekrarında istikrarlı olmak ve pes etmemek gerekir. Unutulmamalıdır ki konu tekrarı öğrenciyi başarıya götüren bir anahtardır.

Sizlere bu yazımda öğrenmede tekrar yöntemi, öğrenmede tekrar yöntemi ile ilgili önemli ifadeler, tekrar yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar, konu tekrarı nasıl yapılır, tekrarlar nasıl yapılmalı, konu tekrarı hangi sıklıkla yapılmalıdır, günlük konu tekrarı nasıl yapılır, haftalık konu tekrarı nasıl yapılır, aylık konu tekrarı nasıl yapılır, öğrenmede sistemli tekrar yöntemi, sistemli tekrar yöntemi ile nasıl çalışılır, öğrenmede aralıklı tekrar yöntemi, Konu tekrarının önemi nedir, konu tekrarı nasıl yapılmalı, verimli bir konu tekrarı için önemli olan hususlar nelerdir ve tekrar stratejileri konularına cevap vermeye çalıştım. Sizler de hedeflerinize ulaşmak için hedeflerinizden ve hedeflere giden yolda kararlılığınızdan ödün vermeyin. Unutmayın ki başarıya ulaşmak süreklilik gerektirir.