OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE ÇOCUKLARA KİTAP OKUMANIN FAYDALARI NELERDİR?
Okul öncesi dönemde çocuklara kitap okumanın faydaları oldukça fazladır. Ebeveynleri tarafından okunan masal ve öykü kitaplarının olumlu etkileri psikologlar ve psikiyatristler tarafından tartışmasız kabul edilmektedir. Okul öncesi dönemde çocuklara okunacak her masal ya da hikaye kitabı onların dil yeteneklerinin gelişmesini sağlamaktadır. Bebeklikten itibaren düzenli olarak okuma eyleminde dinleyici olarak bulunmaları dinlenme yetilerini geliştirmekte, sözcük kazanımlarını çoğaltmakta, dili öğrenme ve dili kodlayabilme yeteneğinin erken safhada kazanılmasını sağlamaktadır.
Çocukların dış dünyayı merak ettikleri ve bu dünyayı tanımak için sorular sordukları bir dönem olan okul öncesi dönemde, çocukların maruz kaldıkları her şey onların ileriki hayatlarını şekillendirir. Okul öncesi dönemde çocuğa okunacak her kitap onun kişilik gelişimine etki eder. Okul öncesi kitap okuma çocukların hayata bakışını şekillendirir.
Okul öncesi dönemde çocuklara kitap okuma alışkanlıklarının kazandırılmasında dikkat edilmesi gereken en önemli husus, çocuğun yaş düzeyine uygun masal, kısa öykü ve hikaye kitaplarının seçilmesidir.
Çocukların dış dünyayı tanımalarında oyun ve oyuncaklar gibi etkili olan kitaplar, onların zihinsel, sosyal ve duygusal olarak daha kısa bir sürede gelişmelerine yardımcı olur. Okul öncesi dönemde kitap okuma etkinlikleri çocuğun hızına göre ayarlanmalıdır. Okuma eyleminin çocukların algılayabileceği düzeyde olması ve okuma anında duygu eylemlerinin kullanılması çocukların olayları, ilişkileri ve ileriki hayatı çok daha kolay anlamlandırabilmesine yardımcı olmaktadır.
Okul öncesi dönemde çocuklara kitap okuma çocukların hayal güçlerinin, yaratıcılıklarının ve farkındalıklarının gelişmesini sağlar. Okuma sırasında minik aralar vermek ve kitap içindeki karakterler hakkında ufak konuşmalar yapılması, çocukların odaklanma becerisi kazanmalarına yardımcı olmaktadır. Okuma eylemi sırasında okunan masal ya da öykü ile çocuğun önceden edindiği deneyimler arasında anlamlı bağ kurulmalıdır.
Okul öncesi dönemde kitapların içerikleri çocukların yaşlarına uygun bir şekilde özenle hazırlanmaktadır. Her yaş grubuna farklı masal ya da hikaye kitapları seçilmelidir. Çocukların yaş grupları ile ilgili olarak, ilgilerini çekecek kitaplar da farklı olabilmektedir. Kitap seçimi konusunda çocuğu zorlamamak gerekir. Okul öncesi dönemden itibaren her yaşta çocukların fikirlerine ve seçimlerine saygı göstermek gerekir. Okul öncesi dönemde kitap okuma alışkanlığının kazandırılması için öncelikle kitapların eğlenceli, farklı ve zevkli olduğu duygusu çocuğa verilmelidir.
Okul öncesi dönemde kitap okuma, akademik dönemde çocukların harflere aşina olmasından dolayı okuryazarlık gelişimine de destek olur. Düzenli aralıklarla Okul öncesi çocuklara kitap okumak, çocuklardaki kelime kapasitesinin artmasını sağlamaktadır.Okuma eylemi sırasında çocuk okunan kitabı dinlerken ya da kendisi kitabın resimlerine bakarak anlatıyorken, çocuk desteklenmeli ve övülmelidir.
Okul öncesi dönemde çocuklara kitap okumanın bir diğer faydası da, kitapların çocukların ebeveynleri ile kaliteli zaman geçirmelerini sağlamaktır.Okul öncesi dönemde anne baba kitap okuma konusunda görsel olarak çocuğa örnek olmalıdır. Bunun için kitap okuma saatleri gün içinde olmalı ve belirli saat diliminde rutin olacak şekilde okumaya zaman ayrılmalıdır.
Okul öncesi dönemde çocuklara kitap okuma ve ebeveynlerle yapılan kitap okuma etkinlikleri ile çocukta kaygı ve stres gibi durumlar azaltılarak yok edilebilir. Ebeveynlerin kitap okuması ile çocuklar sosyal ortamlara daha kolay adapte olurlar. Çocuk kitapları ile çocuklar, sanat, müzik, drama, spor dallarına çok daha yoğun şekilde ilgi duyarlar. Çocuklara erken dönemde okunan kitaplar onların ileriki dönemlerde etkin ve akıcı bir şekilde konuşmalarının temelini oluşturmaktadır.
Okul Öncesi Dönemde Çocuklara Kitap Okumanın Faydaları
Gelişim çağındaki çocuklar için kitap okumanın önemi, bilişsel, duygusal ve sosyal açılardan pek çok faydası bulunmaktadır. Özellikle okul öncesi dönemde, çocuklara kitap okumanın sağladığı avantajlar oldukça önemlidir ve bu süreçte çocuklara sunulan kitapların niteliği büyük bir önem taşır. Bu makalede, okul öncesi dönemde çocuklara kitap okumanın faydalarını ve bu sürecin nasıl desteklenebileceğini ele alacağız.
Dil Gelişimi Üzerinde Etkisi
Okul öncesi dönemde çocuklara kitap okumak, dil gelişimlerini desteklemenin en etkili yollarından biridir. Kitaplar, çocukların kelime dağarcığını genişletir, dil becerilerini güçlendirir ve dilin yapısal özelliklerini anlamalarına yardımcı olur. Özellikle interaktif kitaplar ve resimli hikayeler, çocukların dil becerilerini geliştirmelerine katkı sağlar.
Araştırmalar, çocuklara erken yaşta kitap okunmasının, okuma ve yazma becerilerini geliştirdiğini göstermektedir. Kelime dağarcığının zenginleşmesi ve dilin kullanımıyla ilgili daha fazla deneyim, çocukların okuma anlama yeteneklerini artırır ve ileriki eğitim hayatlarında başarıya giden yolda sağlam bir temel oluşturur.
Duygusal Gelişime Katkısı
Kitaplar, çocukların duygusal dünyasını anlamalarına ve ifade etmelerine yardımcı olan güçlü araçlardır. Hikayeler aracılığıyla, çocuklar duyguları tanımayı, empati kurmayı ve problemleri çözme becerilerini geliştirmeyi öğrenirler. Özellikle karakterlerin duygusal deneyimlerini paylaşarak, çocuklar kendi duygusal deneyimlerini daha iyi anlama ve ifade etme becerisi kazanırlar.
Birlikte okunan kitaplar, çocuklarla ebeveynleri veya bakıcıları arasında bağ kurmanın ve duygusal bağlılığın güçlenmesinin bir yolu olarak da hizmet eder. Ortak bir deneyim paylaşmak, çocukların güven duygusunu artırır ve onların duygusal sağlamlığını destekler.
Hayal Gücü ve Yaratıcılığı Geliştirir
Kitaplar, çocukların hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını geliştirmelerine olanak tanır. Özellikle masallar, fantastik hikayeler ve resimli kitaplar, çocukların farklı dünyalara yolculuk yapmalarını sağlar ve onların hayal dünyalarını zenginleştirir. Bu, çocukların problem çözme becerilerini artırır ve alternatif çözüm yolları bulmalarına olanak tanır.
Çocuklar, kitaplardaki karakterlerin deneyimlerini takip ederek, olay örgüsünü hayal etme ve kendi hikayelerini oluşturma becerisi kazanırlar. Bu da onların yaratıcı düşünme yeteneklerini geliştirir ve sanatsal ifadeye olanak tanır.
Sosyal Becerilerin Gelişimine Katkı Sağlar
Okul öncesi dönemde çocuklara kitap okuma alışkanlığının kazandırılması, sosyal becerilerin gelişimine de olumlu etki eder. Kitaplar, çocuklara başkalarıyla etkileşimde bulunma ve iletişim kurma fırsatı sunar. Özellikle grup halinde okunan kitaplar, çocukların birlikte çalışma, paylaşma ve tartışma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Ayrıca, kitaplar aracılığıyla farklı kültürler, değerler ve yaşam tarzları hakkında bilgi edinme fırsatı da sağlanır. Bu da çocukların empati kurma yeteneklerini geliştirir ve çeşitliliğe saygı duymalarını sağlar.
Okul öncesi dönemde çocuklara kitap okumanın faydaları oldukça çeşitlidir ve uzun vadeli etkileri büyük önem taşır. Dil gelişimi, duygusal sağlamlık, hayal gücü ve sosyal becerilerin gelişimine olumlu katkıda bulunması, çocukların sağlıklı bir şekilde büyümelerine ve başarılı bir şekilde eğitim almalarına yardımcı olur. Bu nedenle, aileler ve eğitimciler çocuklara erken yaşta kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için çaba göstermelidirler. Kitapların erişilebilirliği, çocuklar için ilgi çekici ve eğlenceli kitapların seçilmesi ve düzenli olarak okuma zamanlarının oluşturulması, bu sürecin başarılı bir şekilde desteklenmesine yardımcı olacaktır.
Sınav Anaokulları, okul öncesi dönemde kitap okuma ile ilgili olarak çocuklarımızı ve ebeveynlerimizi desteklemektedir.
Kaynaklar:
Adams, M. J. (1990). Okumaya başlamak: Düşünmek ve öğrenmek Cambridge, MA: MIT Press.
Bus, A. G., & Van IJzendoorn, M. H. (1988).Anne-çocuk etkileşimleri, bağlanma ve kendiliğinden ortaya çıkan okuryazarlık: Kesitsel bir çalışma
OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE ÇOCUKLARA KİTAP OKUMANIN FAYDALARI NELERDİR?
