Günün belirli saatlerinde çocuklarında içinde bulunduğu Aile Toplantıları düzenlemek sorumluluk bilincinin gelişmesine katkı sağlar.
Gün içinde çocuklarla yapılan sohbetlerde, onların yapmaları gereken görevler hakkında ya da birey olarak kendisi için önemli olan olayların/durumların gerçekleşmediği zamanlarda karşısına çıkacak zorlukları onunla konuşulması sorumluluk bilinci hakkında fikir edinmesine ve sorumluluklarını gerçekleştirmesine yardımcı olur.
Çocuğun almak istediği görevlerde ya da ev içi işlerde onun yapamayacağı düşünülse bile onun desteklenmesi ve yapmak için heveslendiği işi deneyimlemesine fırsat verilmelidir.
Günlük Ev İşleri Listeleri Hazırlamak
Günlük yapılması gereken işleri aile bireyleri paylaşarak yaparlar. Bu aşamada diğer aile üyeleri gibi, çocuklara da günlük, haftalık ve aylık olarak yapılması gereken çeşitli işler verilmelidir.
Bu işler çocuğun yapabileceği düzeyde yaşına uygun olmalıdır. Çocuğun seçim hakkı göz önünde bulundurulmalı ve yapacağı işleri içselleştirilmesi sağlanmalıdır.
Günlük, haftalık yada aylık olarak yerine getirilmeyen işler olduğu zaman davranışın nedenleri ve sonuçları hakkında konuşulmalıdır.
Burada baskın otoriter davranışlardan uzak durmak ve bağırma ya da kınama gibi rencide edici davranışlardan kaçınmak gerekmektedir. Çocuğu rencide etmek yerine, onu dinlemeye çalışan, duygularını dile getirmesini sağlayan anne -baba modeli olmak, çocuğun verdiği kararlarla çok daha iyi yüzleşmesine imkan tanır.
Düşüncelerini Sormak
Çocuklara ‘ne yapacaklarını söylemek’ yerine onların ‘ne yapmayı düşündüklerini’ sormak gerekir. Çocuğa gün içindeki programını nasıl şekillendirdiğini sormak, onun sorumluluk kazanmasında oldukça önemli bir kriterdir.
Çocukların sürekli ders çalışmasının, soru çözmesinin ya da ödevlerini yapması için uyarmak, çocuklara verilen sorumluluk alma konusunda baskı hissettiren engellerdendir. Anne babanın sürekli olarak beklenti ve sıralı iş isteği, çocuğun sorumluluk duygusunun gelişmesinden ziyade ebeveynin istediği için yapma duygusunu beslemektedir. Çocuğun kendi sorumluluklarını yapması pozitif tutum ve pozitif konuşmalarla mümkün olmaktadır.
Model Olmak
Anne baba olarak çocuğa model olmak, çocuğun sorumluluk almasını kolaylaştıracak etmenlerden biridir. Çocuğun öz bakımı, günlük rutinleri yerine getirme farkındalığı, ders sorumlulukları, kitap okuma saatlerinden teknoloji ile geçilen zamana kadar değişen tüm süreler, anne/babanın kendi sorumluluklarına ve yaptıkları davranışlarla orantılı olmaktadır.
Çocuğu Sorumluluk Konusunda Cesaretlendirmek
Çocuklar anne-babanın kendisini ne şekilde gördüğünden, anne-babanın kendisini ne kadar desteklediğinden ve anne-babanın kendisine ne kadar güvendiğinden beslenirler ve bu şekilde bilinç kazanırlar. Çocuğu sorumlulukları konusunda cesaretlendirmek ve onun asla cesaretini kırmamak gerekir. Bu anlamda anne-babalar, çocuğun sorumluluğunu eksik yaptığı bir konu halinde onu yermeden, düzgün bir şekilde neden sorumluluğunu eksik yaptığına dair soru sormalıdır.
Anne babalar olarak sorumluluk bilinci ile bilinmesi gereken en önemli nokta, bu bilincin doğuştan kazanılmamış olmasıdır. Çocuğun sorumluluk bilincini kazanması zamanla ve doğru yönlendirmelerle gerçekleşmektedir.
Sorumluluk konusunda desteklenen, öğretici açıklamalarla sorumluluk bilinci kazandırılan çocuklar, ileriki yaşamlarında çok daha iyi insan ilişkilerine sahip olmanın yanı sıra akademik ve iş yaşamında da başarılı olmaktadırlar.
